Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

Vivit sub pectore vulnus

  • 1 Vivít sub péctore vúlnus

    см. Est móllis flámma medúllas Íntere(a), ét tacitúm vivít sub péctore vúlnus
    Живет в груди рана.
    Вергилий, "Энеида", IV, 67.
    Вокруг решения присяжных заседателей загорелась страстная полемика, вызванная - причинами, лежащими в общественном строе... И я стал получать ругательные письма самого злобного содержания, причем, судя по стилю, иногда по несколько штук их подряд исходили от одного и того же лица, которому, очевидно, доставляло особое удовольствие делиться своим негодованием с почтальонами и швейцарами. Я был молод, впечатлителен и еще Недостаточно "обстрелян" в общественной деятельности, и вся эта травля против меня, суда и присяжных действовала на меня удручающим образом. Но и теперь, через пятьдесят лет, я не могу без грусти вспоминать о том ослеплении, в которое вводилось по рядовому, в сущности, делу общественное мнение. Vivit sub pectore vulnus! (А. Ф. Кони, Приемы и задачи прокуратуры.)
    Он [ В. С. Соловьев ] чувствуется еще таким близким, таким до боли живым в памяти всех, кому он был "сотрудником жизни", что, сознавая тяжесть удара, нанесенного его смертью, теперь едва ли даже возможно оценить вполне размер и значение понесенной русским обществом в лице его потери. Vivit sub pectore vulnus! И невозможно вполне объективно говорить о своеобразной и исключительной личности Соловьева, не отходя от ее ярких красок на большее, чем наше, расстояние. (Он же, Владимир Сергеевич Соловьев.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vivít sub péctore vúlnus

  • 2 vívit sub péctore vulnus

       la herida vive bajo el pecho

    Locuciones latinas > vívit sub péctore vulnus

  • 3 Est móllis flámma medúllas Íntere(a), ét tacitúm vivít sub péctore vúlnus

    Тонкий пламень снедает самые кости, и живет под грудью тайная рана.
    Вергилий, "Энеида", IV, 66-68 - о душевном состоянии карфагенской царицы Дидоны, пораженной любовью к Энею:
    Héu vat(um) ígnaráe mentés! Quid vóta furéntem,
    Íntere(a) ét tacitúm vivít sub réctore vólnus.
    Разум пророков слепой! Что ей, безумице, пользы
    В храмах, в пылких мольбах? По-прежнему пламя бушует
    В жилах ее, и живет в груди сокрытая рана.
    (Перевод С. Ошерова)
    Мой добрый учитель опять принялся читать Горация, а я сказал, что Гораций ничего Не стоит. Он хотел съесть меня и пригрозил лишить меня своей дружбы. Я с энтузиазмом восхвалял Вергилия и повторял знаменитые стихи: est mollis flamma medullas interea, et tacitum vivit sub pectore vulnus. (Бенито Перес Гальдос, Сарагоса.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Est móllis flámma medúllas Íntere(a), ét tacitúm vivít sub péctore vúlnus

  • 4 Живет в груди рана

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Живет в груди рана

  • 5 Рана

    - vulnus,eris,n (leve; grave; mortiferum); ictus (certus; ambiguous); cicatrix; stigma, -atis n; plaga;

    • рана в грудь - vulnus adversum;

    • в груди всё ещё остаётся (не зажила) рана - vivit sub pectore vulnus;

    • рана, нанесённая кому-л., кем-л. - vulnus alicujus;

    • рана во что-л., от чего-л. - vulnus alicujus rei (corporis; missilium);

    • получить рану в голову - vulnus in capite accipere;

    • нанести кому-л. рану - vulnus alicui inferre, infligere; vulnerare (aliquem graviter);

    • умереть от раны - ex vulnere mori;

    • раны совести не заживают - cicatrix conscientiae pro vulnere est;

    • нанёсший рану - percussor (vulneratus percussorem novit);

    • страдающий от ран(ы) - aeger vulneribus, ex vulnere;

    • нарывающие раны - tumescentia vulnera;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Рана

  • 6 viventes

    vīvo, vixi, victum, 3 ( pluperf. subj. syncop. vixet, Verg. A. 11, 118), v. n. [Sanscr. giv-, givami, live; Gr. bios, life; Goth. quius, living; Germ. quicken; Engl. quick], to live, be alive, have life (syn. spiro).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: Ca. Eho, tua uxor quid agit? Me. Immortalis est. Vivit victuraque est, Plaut. Trin. 1, 2, 18:

    valet atque vivit (gnatus),

    Ter. Heaut. 3, 1, 21:

    nemo'st hominum qui vivat minus,

    id. Eun. 4, 6, 19; id. Ad. 3, 2, 34:

    vivere ac spirare,

    Cic. Sest. 50, 108:

    is demum mihi vivere atque frui animā videtur, qui, etc.,

    Sall. C. 2, 9.—With acc. of time:

    et pueri annos octingentos vivont... Quin mille annorum perpetuo vivont ab saeclo ad saeclum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 85;

    4, 2, 87: Nemo est tam senex, qui se annum non putat posse vivere,

    Cic. Sen. 7, 24:

    vixi Annos bis centum,

    Ov. M. 12, 187:

    Aufidius vixit ad summam senectutem,

    Cic. Brut. 48, 179:

    ad centesimum annum,

    id. Sen. 6, 19:

    ad vesperum,

    id. ib. 19, 67:

    triginta annis,

    id. Off. 3, 2, 8:

    negat Epicurus, jucunde posse vivi, nisi cum virtute vivatur,

    live pleasantly unless we live virtuously, id. Tusc. 3, 20, 49.— Subst.: vīventes, ium, the living (opp. mortui), Lact. 5, 19, 25; 5, 3, 25.—With a homogeneous object:

    modice et modeste melius est vitam vivere,

    Plaut. Pers. 3, 1, 18; cf. Ter. Ad. 5, 4, 5; Cic. Verr. 2, 2, 47, § 118; id. Clu. 61, 170:

    tamne tibi diu videor vitam vivere?

    Plaut. Mil. 3, 1, 34:

    Bacchanalia vivunt,

    Juv. 2, 3.— Pass.:

    nunc tertia vivitur aetas,

    Ov. M. 12, 187.— Transf., of things:

    et vivere vitem et mori dicimus,

    Cic. Fin. 5, 14, 39; cf. id. Tusc. 1, 24, 56:

    saepes,

    Varr. R. R. 1, 14, 2:

    oleae,

    Plin. 16, 44, 90, § 241:

    cinis,

    Ov. R. Am. 732:

    ignes,

    id. F. 3, 427:

    picturatum opus,

    lives, Claud. IV. Cons. Hon. 589.—
    B.
    In partic.
    1.
    To survive, be still alive (mostly in secondary tenses):

    quas inimicitias si tam cavere potuisset, quam metuere solebat, viveret,

    would be still alive, Cic. Rosc. Am. 6, 17:

    is jam pridem mortuus est: si viveret, verba ejus audiretis,

    id. ib. 14, 42:

    Mustius dixisset, si viveret,

    id. Verr. 2, 1, 53, § 139:

    si viveret Hortensius cetera fortasse desideraret,

    id. Brut. 2, 6:

    si viveret, mihi cum illo nulla contentio jam maneret,

    id. Att. 14, 13, B, 4; id. Fam. 12, 1, 1:

    dixisti paulum tibi esse etiam nunc morae, quod ego viverem,

    id. Cat. 1, 4, 9; cf. id. Red. Quir. 4, 10:

    utinam L. Caesar valeret, Serv. Sulpicius viveret,

    id. Phil. 8, 7, 22:

    constitueram, neminem includere in dialogos eorum, qui viverent,

    id. Att. 13, 19, 3:

    divinat enim, quae futura fuerint, si Philippus vixisset,

    Liv. 41, 24, 4; cf.:

    quid Philippus, si vixisset, facturus fuerit,

    id. 41, 24, 5:

    qui censor fuisset, vetustissimusque ex iis, qui viverent, censoriis esset,

    id. 23, 22, 10; cf.:

    hic tamen vivit. Vivit? Immo vero etiam in senatum venit,

    Cic. Cat. 1, 1, 2: vivis;

    et vivis non ad deponendam sed ad confirmandam audaciam,

    id. ib. 1, 2, 4.—
    2.
    Euphemistically, vixit, he is done with life, he is dead:

    vixisse nimio satiu'st jam quam vivere,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 43; cf. id. Most. 4, 3, 10.—
    3.
    Ita vivam, as true as I live, as a formula of asseveration:

    nam, ita vivam, putavi,

    Cic. Fam. 2, 13, 3; 2, 16, 20; id. Att. 5, 15, 2; Sen. Ep. 82, 11 al.—
    4.
    Ne vivam si, may I not live if, may I die if; as a form of asseveration:

    quid poteris, inquies, pro iis dicere? Ne vivam, si scio,

    Cic. Att. 4, 16, 8; id. Fam. 7, 23 fin.
    5.
    Si vivo, if I live, a formula of menacing:

    erit ubi te ulciscar, si vivo,

    Plaut. Ps. 5, 2, 26; id. Cas. 1, 1, 27; Ter. And. 5, 2, 25; id. Eun. 5, 5, 20.—
    6.
    In the phrases,
    a.
    Alicui vivere, to live for a person:

    haec qui misit, non sibi soli postulat Te vivere et suā causā excludi ceteros,

    Ter. Eun. 3, 2, 28; cf.:

    si tibi soli viveres,

    Cic. Marcell. 8, 25; cf.: secum vivere, II. B. infra.—
    b.
    In diem vivere, from hand to mouth, for the present hour, Cic. de Or. 2, 40, 169; id. Tusc. 5, 11, 33; id. Phil. 2, 34, 86; cf.:

    hi, qui in horam viverent,

    id. ib. 5, 9, 25.—
    c.
    De lucro vivere, a life that is clear gain, i. e. at the mercy of another, Cic. Fam. 9, 17, 1.—
    C.
    Pregn.
    1.
    To live well, live at ease, enjoy life:

    quod me cohortaris ad ambitionem et ad laborem, faciam quidem: sed quando vivemus?

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 12: vivite lurcones, comedones, vivite ventres, Lucil. ap. Non. p. 11, 8; Varr. ib. p. 156, 13; Cat. 5, 1; Hor. C. 3, 29, 43; id. Ep. 1, 6, 66.—Hence, in bidding farewell:

    vive valeque,

    Hor. S. 2, 5, 110; id. Ep. 1, 6, 67 al.; cf.:

    vivite, silvae,

    fare ye well, Verg. E. 8, 58.—
    2.
    Like our to live, for to last, endure, remain, be remembered (mostly poet.):

    vivet extento Proculeius aevo... Illum aget Fama superstes,

    Hor. C. 2, 2, 5:

    per omnia saecula famā vivam,

    Ov. M. 15, 879: mea semper gloria vivet, Cic. poët. ap. Gell. 15, 6, 3:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67:

    spirat adhuc amor Vivuntque commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

    Hor. C. 4, 9, 11; cf. id. ib. 1, 32, 3:

    carmina,

    id. Ep. 1, 19, 2:

    scripta,

    Ov. Tr. 1, 7, 25:

    das nostro nomen victurum amori,

    id. Am. 3, 1, 65:

    odia,

    Stat. Th. 12, 441: mihi quidem Scipio, quamquam est subito ereptus, vivit tamen [p. 2002] semperque vivet, Cic. Lael. 27, 102:

    vivit vivetque semper, atque etiam latius in memoriā hominum et sermone versabitur, postquam ab oculis recessit,

    Plin. Ep. 2, 1, 11; Sen. Ben. 3, 5, 2.—
    II.
    Transf.
    A.
    To live on any thing or in any manner, i. e. to support life; to sustain or maintain one's self:

    stirpibus palmarum vivere,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    piscibus atque ovis avium vivere,

    Caes. B. G. 4, 10 fin.:

    lacte atque pecore,

    id. ib. 4, 1;

    5, 14: cortice ex arboribus,

    id. B. C. 3, 49:

    coriis herbisque et radicibus vivere,

    Liv. 23, 30, 3:

    herbis Vivis et urticā,

    Hor. Ep. 1, 12, 8:

    siliquis et pane secundo,

    id. ib. 2, 1, 123:

    parvo,

    id. S. 2, 2, 1:

    rapto,

    Verg. A. 7, 749:

    de vestro,

    Plaut. Truc. 5, 61:

    misere,

    id. Aul. 2, 4, 36:

    parcius,

    Hor. S. 1, 3, 49:

    suaviter,

    id. Ep. 1, 8, 4:

    bene,

    id. ib. 1, 6, 56;

    1, 11, 29: rapto,

    Liv. 7, 25, 13; 27, 12, 5:

    verbum vivere quidam putant ad cibum pertinere,

    Dig. 50, 16, 234.— Impers. pass.:

    vivitur ex rapto,

    Ov. M. 1, 144. — Trop.:

    (sunt) in eo studia illa nostra, quibus antea delectabamur, nunc etiam vivimus,

    Cic. Fam. 13, 28, a, 2.—
    B.
    To live, i. e. to pass one's life, to reside, dwell, be in any place or manner (cf.:

    vitam dego): Rhodi,

    Cic. Fam. 4, 7, 4:

    extra urbem,

    id. Brut. 74, 258:

    Cypri,

    Nep. Chabr. 3, 4:

    in litteris vivere,

    Cic. Fam. 9, 26, 1; id. Sen. 11, 38:

    in maximā celebritate atque in oculis civium,

    id. Off. 3, 1, 3:

    in paupertate,

    id. Part. Or. 18, 63:

    in humilitate,

    Lact. 7, 9, 17: cum timore, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 3:

    unis moribus et numquam mutatis legibus,

    Cic. Fl. 26, 63:

    e naturā,

    id. Fin. 3, 20, 68:

    convenienter naturae,

    id. ib. 3, 7, 26; id. Off. 3, 3, 13:

    valde familiariter cum aliquo,

    id. Att. 6, 6, 2; cf.:

    Hirtius vivit habitatque cum Balbo,

    id. ib. 14, 20, 4:

    cum Pansā vixi in Pompeiano,

    id. ib.:

    ecquis me vivit hodie fortunatior?

    Ter. Eun. 5, 8, 1:

    ego vivo miserrimus,

    Cic. Att. 3, 5:

    viveret in terris te si quis avarior uno,

    Hor. Ep. 2, 2, 157:

    illā sorte Contentus vivat,

    id. S. 1, 1, 3.—Prov.:

    secum vivere,

    to live for one's self, care only for one's self, Cic. Sen. 14, 49.— Impers. pass.:

    quoniam vivitur non cum perfectis hominibus, sed, etc.,

    Cic. Off. 1, 15, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > viventes

  • 7 vivo

    vīvo, vixi, victum, 3 ( pluperf. subj. syncop. vixet, Verg. A. 11, 118), v. n. [Sanscr. giv-, givami, live; Gr. bios, life; Goth. quius, living; Germ. quicken; Engl. quick], to live, be alive, have life (syn. spiro).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: Ca. Eho, tua uxor quid agit? Me. Immortalis est. Vivit victuraque est, Plaut. Trin. 1, 2, 18:

    valet atque vivit (gnatus),

    Ter. Heaut. 3, 1, 21:

    nemo'st hominum qui vivat minus,

    id. Eun. 4, 6, 19; id. Ad. 3, 2, 34:

    vivere ac spirare,

    Cic. Sest. 50, 108:

    is demum mihi vivere atque frui animā videtur, qui, etc.,

    Sall. C. 2, 9.—With acc. of time:

    et pueri annos octingentos vivont... Quin mille annorum perpetuo vivont ab saeclo ad saeclum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 85;

    4, 2, 87: Nemo est tam senex, qui se annum non putat posse vivere,

    Cic. Sen. 7, 24:

    vixi Annos bis centum,

    Ov. M. 12, 187:

    Aufidius vixit ad summam senectutem,

    Cic. Brut. 48, 179:

    ad centesimum annum,

    id. Sen. 6, 19:

    ad vesperum,

    id. ib. 19, 67:

    triginta annis,

    id. Off. 3, 2, 8:

    negat Epicurus, jucunde posse vivi, nisi cum virtute vivatur,

    live pleasantly unless we live virtuously, id. Tusc. 3, 20, 49.— Subst.: vīventes, ium, the living (opp. mortui), Lact. 5, 19, 25; 5, 3, 25.—With a homogeneous object:

    modice et modeste melius est vitam vivere,

    Plaut. Pers. 3, 1, 18; cf. Ter. Ad. 5, 4, 5; Cic. Verr. 2, 2, 47, § 118; id. Clu. 61, 170:

    tamne tibi diu videor vitam vivere?

    Plaut. Mil. 3, 1, 34:

    Bacchanalia vivunt,

    Juv. 2, 3.— Pass.:

    nunc tertia vivitur aetas,

    Ov. M. 12, 187.— Transf., of things:

    et vivere vitem et mori dicimus,

    Cic. Fin. 5, 14, 39; cf. id. Tusc. 1, 24, 56:

    saepes,

    Varr. R. R. 1, 14, 2:

    oleae,

    Plin. 16, 44, 90, § 241:

    cinis,

    Ov. R. Am. 732:

    ignes,

    id. F. 3, 427:

    picturatum opus,

    lives, Claud. IV. Cons. Hon. 589.—
    B.
    In partic.
    1.
    To survive, be still alive (mostly in secondary tenses):

    quas inimicitias si tam cavere potuisset, quam metuere solebat, viveret,

    would be still alive, Cic. Rosc. Am. 6, 17:

    is jam pridem mortuus est: si viveret, verba ejus audiretis,

    id. ib. 14, 42:

    Mustius dixisset, si viveret,

    id. Verr. 2, 1, 53, § 139:

    si viveret Hortensius cetera fortasse desideraret,

    id. Brut. 2, 6:

    si viveret, mihi cum illo nulla contentio jam maneret,

    id. Att. 14, 13, B, 4; id. Fam. 12, 1, 1:

    dixisti paulum tibi esse etiam nunc morae, quod ego viverem,

    id. Cat. 1, 4, 9; cf. id. Red. Quir. 4, 10:

    utinam L. Caesar valeret, Serv. Sulpicius viveret,

    id. Phil. 8, 7, 22:

    constitueram, neminem includere in dialogos eorum, qui viverent,

    id. Att. 13, 19, 3:

    divinat enim, quae futura fuerint, si Philippus vixisset,

    Liv. 41, 24, 4; cf.:

    quid Philippus, si vixisset, facturus fuerit,

    id. 41, 24, 5:

    qui censor fuisset, vetustissimusque ex iis, qui viverent, censoriis esset,

    id. 23, 22, 10; cf.:

    hic tamen vivit. Vivit? Immo vero etiam in senatum venit,

    Cic. Cat. 1, 1, 2: vivis;

    et vivis non ad deponendam sed ad confirmandam audaciam,

    id. ib. 1, 2, 4.—
    2.
    Euphemistically, vixit, he is done with life, he is dead:

    vixisse nimio satiu'st jam quam vivere,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 43; cf. id. Most. 4, 3, 10.—
    3.
    Ita vivam, as true as I live, as a formula of asseveration:

    nam, ita vivam, putavi,

    Cic. Fam. 2, 13, 3; 2, 16, 20; id. Att. 5, 15, 2; Sen. Ep. 82, 11 al.—
    4.
    Ne vivam si, may I not live if, may I die if; as a form of asseveration:

    quid poteris, inquies, pro iis dicere? Ne vivam, si scio,

    Cic. Att. 4, 16, 8; id. Fam. 7, 23 fin.
    5.
    Si vivo, if I live, a formula of menacing:

    erit ubi te ulciscar, si vivo,

    Plaut. Ps. 5, 2, 26; id. Cas. 1, 1, 27; Ter. And. 5, 2, 25; id. Eun. 5, 5, 20.—
    6.
    In the phrases,
    a.
    Alicui vivere, to live for a person:

    haec qui misit, non sibi soli postulat Te vivere et suā causā excludi ceteros,

    Ter. Eun. 3, 2, 28; cf.:

    si tibi soli viveres,

    Cic. Marcell. 8, 25; cf.: secum vivere, II. B. infra.—
    b.
    In diem vivere, from hand to mouth, for the present hour, Cic. de Or. 2, 40, 169; id. Tusc. 5, 11, 33; id. Phil. 2, 34, 86; cf.:

    hi, qui in horam viverent,

    id. ib. 5, 9, 25.—
    c.
    De lucro vivere, a life that is clear gain, i. e. at the mercy of another, Cic. Fam. 9, 17, 1.—
    C.
    Pregn.
    1.
    To live well, live at ease, enjoy life:

    quod me cohortaris ad ambitionem et ad laborem, faciam quidem: sed quando vivemus?

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 12: vivite lurcones, comedones, vivite ventres, Lucil. ap. Non. p. 11, 8; Varr. ib. p. 156, 13; Cat. 5, 1; Hor. C. 3, 29, 43; id. Ep. 1, 6, 66.—Hence, in bidding farewell:

    vive valeque,

    Hor. S. 2, 5, 110; id. Ep. 1, 6, 67 al.; cf.:

    vivite, silvae,

    fare ye well, Verg. E. 8, 58.—
    2.
    Like our to live, for to last, endure, remain, be remembered (mostly poet.):

    vivet extento Proculeius aevo... Illum aget Fama superstes,

    Hor. C. 2, 2, 5:

    per omnia saecula famā vivam,

    Ov. M. 15, 879: mea semper gloria vivet, Cic. poët. ap. Gell. 15, 6, 3:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67:

    spirat adhuc amor Vivuntque commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

    Hor. C. 4, 9, 11; cf. id. ib. 1, 32, 3:

    carmina,

    id. Ep. 1, 19, 2:

    scripta,

    Ov. Tr. 1, 7, 25:

    das nostro nomen victurum amori,

    id. Am. 3, 1, 65:

    odia,

    Stat. Th. 12, 441: mihi quidem Scipio, quamquam est subito ereptus, vivit tamen [p. 2002] semperque vivet, Cic. Lael. 27, 102:

    vivit vivetque semper, atque etiam latius in memoriā hominum et sermone versabitur, postquam ab oculis recessit,

    Plin. Ep. 2, 1, 11; Sen. Ben. 3, 5, 2.—
    II.
    Transf.
    A.
    To live on any thing or in any manner, i. e. to support life; to sustain or maintain one's self:

    stirpibus palmarum vivere,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    piscibus atque ovis avium vivere,

    Caes. B. G. 4, 10 fin.:

    lacte atque pecore,

    id. ib. 4, 1;

    5, 14: cortice ex arboribus,

    id. B. C. 3, 49:

    coriis herbisque et radicibus vivere,

    Liv. 23, 30, 3:

    herbis Vivis et urticā,

    Hor. Ep. 1, 12, 8:

    siliquis et pane secundo,

    id. ib. 2, 1, 123:

    parvo,

    id. S. 2, 2, 1:

    rapto,

    Verg. A. 7, 749:

    de vestro,

    Plaut. Truc. 5, 61:

    misere,

    id. Aul. 2, 4, 36:

    parcius,

    Hor. S. 1, 3, 49:

    suaviter,

    id. Ep. 1, 8, 4:

    bene,

    id. ib. 1, 6, 56;

    1, 11, 29: rapto,

    Liv. 7, 25, 13; 27, 12, 5:

    verbum vivere quidam putant ad cibum pertinere,

    Dig. 50, 16, 234.— Impers. pass.:

    vivitur ex rapto,

    Ov. M. 1, 144. — Trop.:

    (sunt) in eo studia illa nostra, quibus antea delectabamur, nunc etiam vivimus,

    Cic. Fam. 13, 28, a, 2.—
    B.
    To live, i. e. to pass one's life, to reside, dwell, be in any place or manner (cf.:

    vitam dego): Rhodi,

    Cic. Fam. 4, 7, 4:

    extra urbem,

    id. Brut. 74, 258:

    Cypri,

    Nep. Chabr. 3, 4:

    in litteris vivere,

    Cic. Fam. 9, 26, 1; id. Sen. 11, 38:

    in maximā celebritate atque in oculis civium,

    id. Off. 3, 1, 3:

    in paupertate,

    id. Part. Or. 18, 63:

    in humilitate,

    Lact. 7, 9, 17: cum timore, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 3:

    unis moribus et numquam mutatis legibus,

    Cic. Fl. 26, 63:

    e naturā,

    id. Fin. 3, 20, 68:

    convenienter naturae,

    id. ib. 3, 7, 26; id. Off. 3, 3, 13:

    valde familiariter cum aliquo,

    id. Att. 6, 6, 2; cf.:

    Hirtius vivit habitatque cum Balbo,

    id. ib. 14, 20, 4:

    cum Pansā vixi in Pompeiano,

    id. ib.:

    ecquis me vivit hodie fortunatior?

    Ter. Eun. 5, 8, 1:

    ego vivo miserrimus,

    Cic. Att. 3, 5:

    viveret in terris te si quis avarior uno,

    Hor. Ep. 2, 2, 157:

    illā sorte Contentus vivat,

    id. S. 1, 1, 3.—Prov.:

    secum vivere,

    to live for one's self, care only for one's self, Cic. Sen. 14, 49.— Impers. pass.:

    quoniam vivitur non cum perfectis hominibus, sed, etc.,

    Cic. Off. 1, 15, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > vivo

  • 8 vivo

    vīvo, vīxī, vīctum, ere
    1) (тж. vitam v. Pl) жить, быть живым (в живых)
    vivis, et vivis non ad deponendam, sed ad confirmandam audaciam C — ты (Катилина) жив, и жив не для того, чтобы отказаться от своей наглости, а чтобы доказать её
    vivi pervenīmus, ut... V — мы дожили до того, что...
    tum vixisse dicitur C — тогда он, говорят, (ещё) жил
    et v. vitem et mori dicimus C — мы говорим, что лоза и живёт и умирает
    viventes cum aliquo Sen — чьи-л. современники (ср. 4.)
    ne vivam, si scio C — хоть убей, не знаю; в угрозах
    si vivo Pl, Ter — если только буду жив (= погоди же)
    inf. pf. vixisse Pl etc.уже не быть в живых
    praeclare vixero, si... C — я с величайшей готовностью умру, если...
    vioturi Lcn — те, которым предстоит жить
    2) прожить, дожить (ad summam senectutem C; ad centesimum annum C)
    v. octoginta annos или annis C etc.прожить 80 лет
    vixi annos bis centum, nunc tertia vivitur aetas O — я (Нестор) прожил две сотни лет, теперь живу третий век
    3) продолжать жить, продолжать существовать (precor, ut vivant scripta O; vivunt odia improba! St); продолжаться, длиться, не умирать ( per omnia saecula O)
    4) жить, проживать, обитать (ruri C и rure H; in Thraciā Nep; Syracusis Nep; cum aliquo C, Nep etc.— ср. 1.)
    5) жить, вести (тот или иной) образ жизни, проводить время (jucunde C; convenienter naturae C, H; bonis moribus Sl; in paupertate C)
    sibi soli vivere Ter, C и v. secum C — жить для одного себя, быть занятым одним собой
    in litteris v. C — жить, занимаясь литературой
    studiis suis (abl.) — v. l. studia sua — v. C — жить литературой, т. е. видеть смысл своей жизни в литературных занятиях
    impers. vivitur bene, cui... H — хорошо живётся тому, кто...
    6) жить, питаться (gramine O; lacte, carne Cs)
    v. rapto L, V и ex rapto Oжить разбоем
    v. de lucro C — жить благодаря чьей-то милости, в порядке льготы
    impers. vivitur parvo bene H — хорошо жить, довольствуясь малым
    7) жить счастливо, наслаждаться жизнью
    vive, vivite! V — будь(те) счастлив(ы)!, прощай(те)!

    Латинско-русский словарь > vivo

  • 9 tacenda

    tăcĕo, cŭi, cĭtum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; perh. root tak-, tvak-, to be or make quiet, content; Sanscr. tucyati, to satisfy; v. Fick, Vergl. Wört. s. v. § 73; 362].
    I.
    Neutr., to be silent, i. e. not to speak, to say nothing, hold one ' s peace (therefore more limited in signif. than silere, to be still, to make no noise): qui dicta loquive tacereve possit, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 255 Vahl.); so, tacere ac fabulari, id. ap. Non. 475, 2 (Trag. v. 182 ib.): Ag. Ne obturba ac tace. Mil. Taceo. Ag. Si tacuisses, jam istuc taceo non natum foret, Plaut. Poen. 1, 2, 49 sq.:

    silete et tacete,

    id. ib. prol. 3; cf. id. Capt. 3, 1, 19:

    taceamne an praedicem,

    Ter. Eun. 4, 4, 54; 5, 2, 60; id. And. 2, 3, 25:

    ea lingulaca est nobis, nam numquam tacet,

    Plaut. Cas. 2, 8, 62:

    ad loquendum atque ad tacendum tute habeas portisculum,

    id. As. 3, 1, 15:

    tacendo loqui videbantur,

    Cic. Sest. 18, 40:

    hic Abdera, non tacente me,

    id. Att. 4, 17, 3 B. and K.:

    nobis tacentibus,

    id. Ac. 2, 32, 101:

    an me taciturum tantis de rebus existimavistis?

    id. Verr. 1, 9, 27:

    taceamus,

    Liv. 40, 9, 5:

    tacere nondum volumus,

    Sid. Ep. 8, 16.— Impers. pass.:

    taceri si vis, vera dicito,

    Ter. Eun. 1, 2, 26:

    ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus de se et de suis factis taceri velit,

    Cic. Agr. 3, 2, 4.—
    B.
    Transf., for silere, of animals and things, concr. and abstr., to be still, noiseless, quiet, at rest (mostly poet.):

    canis ipse tacet,

    Tib. 2, 4, 34; cf.:

    vere prius volucres taceant, aestate cicadae,

    Ov. A. A. 1, 271:

    nox erat... Cum tacet omnis ager pecudes pictaeque volucres,

    Verg. A. 4, 525; cf.

    nox,

    Cat. 7, 7:

    nec diu taceat procax locutio,

    id. 61, 126:

    non oculi tacuere tui,

    Ov. Am. 2, 5, 17: plectra dolore tacent;

    muta dolore lyra est,

    id. H. 15, 198:

    tacet stridor litui,

    Sen. Thyest. 575:

    essedo tacente,

    noiseless, Mart. 4, 64, 19:

    Ister tacens,

    i. e. standing still, frozen, id. 7, 84, 3:

    solitudo et tacentes loci,

    hushed, still, Tac. H. 3, 85:

    loca tacentia,

    the under world, the silent land, Verg. A. 6, 265:

    aquae tacentes,

    Prop. 4 (5), 4, 49:

    tacere indolem illam Romanam,

    i. e. did not show itself, had disappeared, Liv. 9, 6, 12:

    blanditiae taceant,

    Ov. Am. 1, 4, 66.—
    II.
    Act., to pass over in silence, be silent respecting a thing (rare but class.):

    et tu hoc taceto,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    quae vera audivi, taceo et contineo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23; Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    enuntiabo... quod adhuc semper tacui et tacendum putavi,

    Cic. de Or. 1, 26, 119:

    quid dixit aut quid tacuit?

    Hor. Epod. 5, 49:

    commissa tacere Qui nequit,

    id. S. 1, 4, 84:

    ut alios taceam,

    not to speak of others, Ov. M. 13, 177; so,

    Narcissum,

    Verg. G. 4, 123:

    novercas,

    Sen. Hippol. 558 et saep.:

    tacebimus, quid in ipso homine prosit homini?

    Plin. 28, 1, 1, § 1.— Pass.:

    ignotumst, tacitumst, creditumst,

    Ter. Ad. 3, 4, 28:

    aureus in medio Marte tacetur Amor,

    Ov. Am. 2, 18, 36:

    vir Celtiberis non tacende gentibus,

    Mart. 1, 50, 1. — Hence, subst.: tăcenda, ōrum, n., things not to be uttered: dicenda tacenda locutus, rhêta kai arrêta, things fit and unfit to be spoken, Hor. Ep. 1, 7, 72; cf.:

    gravis est culpa tacenda loqui,

    Ov. A. A. 2, 604.—Hence, tă-cĭtus, a, um, P. a.
    A.
    Pass., that is passed over in silence, not spoken of, kept secret, unmentioned:

    prima duo capita epistulae tuae tacita mihi quodammodo relinquenda sunt,

    Cic. Fam. 3, 8, 2:

    aliquid tacitum tenere,

    id. de Or. 3, 17, 64; cf.:

    quod cum ab antiquis tacitum praetermissumque sit,

    Liv. 6, 12, 3; Verg. A. 6, 841:

    tacitum erit,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    suspendas potins me, quam tacita tu haec auferas,

    i. e. without my speaking of it, uncontradicted by me, id. As. 4, 2, 7; cf.:

    cetera si reprehenderis, non feres tacitum,

    Cic. Att. 2, 3, 2:

    ne id quidem ab Turno tulisse tacitum ferunt: dixisse enim, etc.,

    Liv. 1, 50, 9; so, too, tacitum ferre. id. 3, 45, 6: non patientibus tacitum tribunis, quod, etc., id. 7, 1, 5:

    tacere nequeo misera, quod tacito usus est,

    silence, Plaut. Cist. 1, 2, 7. —
    2.
    Transf.
    a.
    In jurid. lang., that is done without words, assumed as a matter of course, silent, implied, tacit:

    non omnia scriptis, sed quaedam, quae perspicua sint, tacitis exceptionibus caveri,

    Cic. Inv. 2, 47, 140:

    conventio,

    Dig. 20, 2, 3:

    condicio,

    ib. 23, 3, 68:

    jus,

    ib. 29, 2, 66:

    substitutio,

    ib. 28, 5, 25:

    indutiae,

    Liv. 2, 18; 2, 64; 23, 46:

    fideicommissum,

    Quint. 9, 2, 74.—
    b.
    That is done or exists in silence; silent, secret, hidden, concealed:

    senatus decrevit, ut tacitum judicium ante comitia fierit,

    Cic. Att. 4, 17, 3 Bait.:

    aures ipsae tacito eum (modum) sensu sine arte definiunt,

    id. Or. 60, 203:

    omnes enim tacito quodam sensu sine ullā arte aut ratione quae sint... recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195:

    ob tacitas cum Marcello offensiones,

    Vell. 2, 93, 2:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67; so,

    affectus,

    Ov. M. 7, 147:

    pudor,

    id. ib. 7, 743:

    ira,

    id. ib. 6, 623:

    dissimulare sperasti, tacitusque meā decedere terrā,

    secretly, unobserved, Verg. A. 4, 306.— Subst.: tăcĭtum, i, n., a secret:

    taciti vulgator,

    Ov. Am. 3, 7, 51. —
    B.
    Act. or neutr., that does not speak, not uttering a sound, silent, still, quiet, noiseless, mute:

    quod boni est, id tacitus taceas tute tecum et gaudeas,

    Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    tacitus tace modo,

    id. Poen. 4, 2, 84:

    mulier,

    id. Rud. 4, 4, 70; cf.:

    lacrumans tacitus auscultabat, quae ego loquebar,

    id. Bacch. 4, 9, 59:

    quid exspectas auctoritatem loquentium, quorum voluntatem tacitorum perspicis?

    Cic. Cat. 1, 8, 20; 3, 11, 26:

    vos me jam hoc tacito intellegetis,

    id. Verr. 2, 2, 73, § 180:

    quae (patria) tecum tacita loquitur,

    id. Cat. 1, 7, 18: voluntas;

    quae si tacitis nobis intellegi posset, verbis omnino non uteremur,

    id. Caecin. 18, 53; id. Verr. 2, 3, 16, § 41:

    nihil me mutum delectare potest, nihil tacitum,

    id. Cat. 3, 11, 26:

    si quam conjecturam adfert hominibus tacita corporis figura,

    id. Rosc. Com. 7, 20:

    tacita vestra exspectatio,

    id. Clu. 23, 63:

    assensiones nec tacitae nec occultae,

    implied, tacit, id. Mil. 5, 12:

    si mori tacitum oportet, taceamus,

    i. e. without making a defence, Liv. 40, 9, 5:

    contumeliam tacitus tulit,

    id. 35, 19, 1:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat,

    i. e. meditating, Hor. S. 1, 3, 65:

    pro sollicitis non tacitus reis,

    eloquent, outspoken, id. C. 4, 1, 14:

    tacitus pasci si posset corvus,

    id. Ep. 1, 17, 50:

    tacitā fistula cum lyrā,

    id. C. 3, 19, 20:

    totum pererrat Luminibus tacitis,

    with silent glances, Verg. A. 4, 364:

    fulmen,

    i. e. without thunder, Luc. 1, 533 et saep.:

    per tacitum nemus ire,

    still, silent, quiet, Verg. A. 6, 386; so,

    unda,

    id. ib. 8, 87:

    caelum,

    id. ib. 3, 515:

    aër,

    Mart. 8, 32, 1:

    domus,

    id. 9, 62, 12:

    limen,

    Verg. A. 7, 343:

    nox,

    Ov. H. 18, 78; id. F. 2, 552.— Subst.: tăcĭtum, i, n., silence:

    septem surgens sedatis amnibus altus Per tacitum Ganges,

    in its silent course, flowing silently, Verg. A. 9, 31; cf.:

    trahitur Gangesque Padusque Per tacitum mundi,

    i. e. through subterranean passages, Luc. 10, 253:

    somnus per tacitum allapsus,

    silently, in silence, Sil. 10, 354:

    erumpunt sub casside fusae Per tacitum lacrimae,

    id. 12, 554; 17, 216.—
    C.
    As proper name: Tă-cĭta, ae, f., = Muta, the goddess of Silence:

    ecce anus in mediis residens annosa puellis Sacra facit Tacitae,

    Ov. F. 2, 572; v. also 2. Tacitus.— Adv.: tăcĭtē, silently, in silence, secretly (class.):

    auscultemus,

    Plaut. As. 3, 2, 42:

    tacite rogare,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    tacite dat ipsa lex potestatem defendendi,

    id. Mil. 4, 11:

    perire tacite obscureque,

    id. Quint. 15, 50:

    non tulit verecundiam senatus,

    Liv. 5, 28, 1:

    exsecrari praetereuntem,

    id. 2, 58, 8:

    annus labens,

    Ov. F. 1, 65; Just. 15, 2; Plin. Ep. 5, 17, 2; Val. Max. 6, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > tacenda

  • 10 taceo

    tăcĕo, cŭi, cĭtum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; perh. root tak-, tvak-, to be or make quiet, content; Sanscr. tucyati, to satisfy; v. Fick, Vergl. Wört. s. v. § 73; 362].
    I.
    Neutr., to be silent, i. e. not to speak, to say nothing, hold one ' s peace (therefore more limited in signif. than silere, to be still, to make no noise): qui dicta loquive tacereve possit, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 255 Vahl.); so, tacere ac fabulari, id. ap. Non. 475, 2 (Trag. v. 182 ib.): Ag. Ne obturba ac tace. Mil. Taceo. Ag. Si tacuisses, jam istuc taceo non natum foret, Plaut. Poen. 1, 2, 49 sq.:

    silete et tacete,

    id. ib. prol. 3; cf. id. Capt. 3, 1, 19:

    taceamne an praedicem,

    Ter. Eun. 4, 4, 54; 5, 2, 60; id. And. 2, 3, 25:

    ea lingulaca est nobis, nam numquam tacet,

    Plaut. Cas. 2, 8, 62:

    ad loquendum atque ad tacendum tute habeas portisculum,

    id. As. 3, 1, 15:

    tacendo loqui videbantur,

    Cic. Sest. 18, 40:

    hic Abdera, non tacente me,

    id. Att. 4, 17, 3 B. and K.:

    nobis tacentibus,

    id. Ac. 2, 32, 101:

    an me taciturum tantis de rebus existimavistis?

    id. Verr. 1, 9, 27:

    taceamus,

    Liv. 40, 9, 5:

    tacere nondum volumus,

    Sid. Ep. 8, 16.— Impers. pass.:

    taceri si vis, vera dicito,

    Ter. Eun. 1, 2, 26:

    ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus de se et de suis factis taceri velit,

    Cic. Agr. 3, 2, 4.—
    B.
    Transf., for silere, of animals and things, concr. and abstr., to be still, noiseless, quiet, at rest (mostly poet.):

    canis ipse tacet,

    Tib. 2, 4, 34; cf.:

    vere prius volucres taceant, aestate cicadae,

    Ov. A. A. 1, 271:

    nox erat... Cum tacet omnis ager pecudes pictaeque volucres,

    Verg. A. 4, 525; cf.

    nox,

    Cat. 7, 7:

    nec diu taceat procax locutio,

    id. 61, 126:

    non oculi tacuere tui,

    Ov. Am. 2, 5, 17: plectra dolore tacent;

    muta dolore lyra est,

    id. H. 15, 198:

    tacet stridor litui,

    Sen. Thyest. 575:

    essedo tacente,

    noiseless, Mart. 4, 64, 19:

    Ister tacens,

    i. e. standing still, frozen, id. 7, 84, 3:

    solitudo et tacentes loci,

    hushed, still, Tac. H. 3, 85:

    loca tacentia,

    the under world, the silent land, Verg. A. 6, 265:

    aquae tacentes,

    Prop. 4 (5), 4, 49:

    tacere indolem illam Romanam,

    i. e. did not show itself, had disappeared, Liv. 9, 6, 12:

    blanditiae taceant,

    Ov. Am. 1, 4, 66.—
    II.
    Act., to pass over in silence, be silent respecting a thing (rare but class.):

    et tu hoc taceto,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    quae vera audivi, taceo et contineo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23; Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    enuntiabo... quod adhuc semper tacui et tacendum putavi,

    Cic. de Or. 1, 26, 119:

    quid dixit aut quid tacuit?

    Hor. Epod. 5, 49:

    commissa tacere Qui nequit,

    id. S. 1, 4, 84:

    ut alios taceam,

    not to speak of others, Ov. M. 13, 177; so,

    Narcissum,

    Verg. G. 4, 123:

    novercas,

    Sen. Hippol. 558 et saep.:

    tacebimus, quid in ipso homine prosit homini?

    Plin. 28, 1, 1, § 1.— Pass.:

    ignotumst, tacitumst, creditumst,

    Ter. Ad. 3, 4, 28:

    aureus in medio Marte tacetur Amor,

    Ov. Am. 2, 18, 36:

    vir Celtiberis non tacende gentibus,

    Mart. 1, 50, 1. — Hence, subst.: tăcenda, ōrum, n., things not to be uttered: dicenda tacenda locutus, rhêta kai arrêta, things fit and unfit to be spoken, Hor. Ep. 1, 7, 72; cf.:

    gravis est culpa tacenda loqui,

    Ov. A. A. 2, 604.—Hence, tă-cĭtus, a, um, P. a.
    A.
    Pass., that is passed over in silence, not spoken of, kept secret, unmentioned:

    prima duo capita epistulae tuae tacita mihi quodammodo relinquenda sunt,

    Cic. Fam. 3, 8, 2:

    aliquid tacitum tenere,

    id. de Or. 3, 17, 64; cf.:

    quod cum ab antiquis tacitum praetermissumque sit,

    Liv. 6, 12, 3; Verg. A. 6, 841:

    tacitum erit,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    suspendas potins me, quam tacita tu haec auferas,

    i. e. without my speaking of it, uncontradicted by me, id. As. 4, 2, 7; cf.:

    cetera si reprehenderis, non feres tacitum,

    Cic. Att. 2, 3, 2:

    ne id quidem ab Turno tulisse tacitum ferunt: dixisse enim, etc.,

    Liv. 1, 50, 9; so, too, tacitum ferre. id. 3, 45, 6: non patientibus tacitum tribunis, quod, etc., id. 7, 1, 5:

    tacere nequeo misera, quod tacito usus est,

    silence, Plaut. Cist. 1, 2, 7. —
    2.
    Transf.
    a.
    In jurid. lang., that is done without words, assumed as a matter of course, silent, implied, tacit:

    non omnia scriptis, sed quaedam, quae perspicua sint, tacitis exceptionibus caveri,

    Cic. Inv. 2, 47, 140:

    conventio,

    Dig. 20, 2, 3:

    condicio,

    ib. 23, 3, 68:

    jus,

    ib. 29, 2, 66:

    substitutio,

    ib. 28, 5, 25:

    indutiae,

    Liv. 2, 18; 2, 64; 23, 46:

    fideicommissum,

    Quint. 9, 2, 74.—
    b.
    That is done or exists in silence; silent, secret, hidden, concealed:

    senatus decrevit, ut tacitum judicium ante comitia fierit,

    Cic. Att. 4, 17, 3 Bait.:

    aures ipsae tacito eum (modum) sensu sine arte definiunt,

    id. Or. 60, 203:

    omnes enim tacito quodam sensu sine ullā arte aut ratione quae sint... recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195:

    ob tacitas cum Marcello offensiones,

    Vell. 2, 93, 2:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67; so,

    affectus,

    Ov. M. 7, 147:

    pudor,

    id. ib. 7, 743:

    ira,

    id. ib. 6, 623:

    dissimulare sperasti, tacitusque meā decedere terrā,

    secretly, unobserved, Verg. A. 4, 306.— Subst.: tăcĭtum, i, n., a secret:

    taciti vulgator,

    Ov. Am. 3, 7, 51. —
    B.
    Act. or neutr., that does not speak, not uttering a sound, silent, still, quiet, noiseless, mute:

    quod boni est, id tacitus taceas tute tecum et gaudeas,

    Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    tacitus tace modo,

    id. Poen. 4, 2, 84:

    mulier,

    id. Rud. 4, 4, 70; cf.:

    lacrumans tacitus auscultabat, quae ego loquebar,

    id. Bacch. 4, 9, 59:

    quid exspectas auctoritatem loquentium, quorum voluntatem tacitorum perspicis?

    Cic. Cat. 1, 8, 20; 3, 11, 26:

    vos me jam hoc tacito intellegetis,

    id. Verr. 2, 2, 73, § 180:

    quae (patria) tecum tacita loquitur,

    id. Cat. 1, 7, 18: voluntas;

    quae si tacitis nobis intellegi posset, verbis omnino non uteremur,

    id. Caecin. 18, 53; id. Verr. 2, 3, 16, § 41:

    nihil me mutum delectare potest, nihil tacitum,

    id. Cat. 3, 11, 26:

    si quam conjecturam adfert hominibus tacita corporis figura,

    id. Rosc. Com. 7, 20:

    tacita vestra exspectatio,

    id. Clu. 23, 63:

    assensiones nec tacitae nec occultae,

    implied, tacit, id. Mil. 5, 12:

    si mori tacitum oportet, taceamus,

    i. e. without making a defence, Liv. 40, 9, 5:

    contumeliam tacitus tulit,

    id. 35, 19, 1:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat,

    i. e. meditating, Hor. S. 1, 3, 65:

    pro sollicitis non tacitus reis,

    eloquent, outspoken, id. C. 4, 1, 14:

    tacitus pasci si posset corvus,

    id. Ep. 1, 17, 50:

    tacitā fistula cum lyrā,

    id. C. 3, 19, 20:

    totum pererrat Luminibus tacitis,

    with silent glances, Verg. A. 4, 364:

    fulmen,

    i. e. without thunder, Luc. 1, 533 et saep.:

    per tacitum nemus ire,

    still, silent, quiet, Verg. A. 6, 386; so,

    unda,

    id. ib. 8, 87:

    caelum,

    id. ib. 3, 515:

    aër,

    Mart. 8, 32, 1:

    domus,

    id. 9, 62, 12:

    limen,

    Verg. A. 7, 343:

    nox,

    Ov. H. 18, 78; id. F. 2, 552.— Subst.: tăcĭtum, i, n., silence:

    septem surgens sedatis amnibus altus Per tacitum Ganges,

    in its silent course, flowing silently, Verg. A. 9, 31; cf.:

    trahitur Gangesque Padusque Per tacitum mundi,

    i. e. through subterranean passages, Luc. 10, 253:

    somnus per tacitum allapsus,

    silently, in silence, Sil. 10, 354:

    erumpunt sub casside fusae Per tacitum lacrimae,

    id. 12, 554; 17, 216.—
    C.
    As proper name: Tă-cĭta, ae, f., = Muta, the goddess of Silence:

    ecce anus in mediis residens annosa puellis Sacra facit Tacitae,

    Ov. F. 2, 572; v. also 2. Tacitus.— Adv.: tăcĭtē, silently, in silence, secretly (class.):

    auscultemus,

    Plaut. As. 3, 2, 42:

    tacite rogare,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    tacite dat ipsa lex potestatem defendendi,

    id. Mil. 4, 11:

    perire tacite obscureque,

    id. Quint. 15, 50:

    non tulit verecundiam senatus,

    Liv. 5, 28, 1:

    exsecrari praetereuntem,

    id. 2, 58, 8:

    annus labens,

    Ov. F. 1, 65; Just. 15, 2; Plin. Ep. 5, 17, 2; Val. Max. 6, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > taceo

  • 11 tacitum

    tăcĕo, cŭi, cĭtum, 2, v. n. and a. [etym. dub.; perh. root tak-, tvak-, to be or make quiet, content; Sanscr. tucyati, to satisfy; v. Fick, Vergl. Wört. s. v. § 73; 362].
    I.
    Neutr., to be silent, i. e. not to speak, to say nothing, hold one ' s peace (therefore more limited in signif. than silere, to be still, to make no noise): qui dicta loquive tacereve possit, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 255 Vahl.); so, tacere ac fabulari, id. ap. Non. 475, 2 (Trag. v. 182 ib.): Ag. Ne obturba ac tace. Mil. Taceo. Ag. Si tacuisses, jam istuc taceo non natum foret, Plaut. Poen. 1, 2, 49 sq.:

    silete et tacete,

    id. ib. prol. 3; cf. id. Capt. 3, 1, 19:

    taceamne an praedicem,

    Ter. Eun. 4, 4, 54; 5, 2, 60; id. And. 2, 3, 25:

    ea lingulaca est nobis, nam numquam tacet,

    Plaut. Cas. 2, 8, 62:

    ad loquendum atque ad tacendum tute habeas portisculum,

    id. As. 3, 1, 15:

    tacendo loqui videbantur,

    Cic. Sest. 18, 40:

    hic Abdera, non tacente me,

    id. Att. 4, 17, 3 B. and K.:

    nobis tacentibus,

    id. Ac. 2, 32, 101:

    an me taciturum tantis de rebus existimavistis?

    id. Verr. 1, 9, 27:

    taceamus,

    Liv. 40, 9, 5:

    tacere nondum volumus,

    Sid. Ep. 8, 16.— Impers. pass.:

    taceri si vis, vera dicito,

    Ter. Eun. 1, 2, 26:

    ut doceam Rullum posthac in iis saltem tacere rebus, in quibus de se et de suis factis taceri velit,

    Cic. Agr. 3, 2, 4.—
    B.
    Transf., for silere, of animals and things, concr. and abstr., to be still, noiseless, quiet, at rest (mostly poet.):

    canis ipse tacet,

    Tib. 2, 4, 34; cf.:

    vere prius volucres taceant, aestate cicadae,

    Ov. A. A. 1, 271:

    nox erat... Cum tacet omnis ager pecudes pictaeque volucres,

    Verg. A. 4, 525; cf.

    nox,

    Cat. 7, 7:

    nec diu taceat procax locutio,

    id. 61, 126:

    non oculi tacuere tui,

    Ov. Am. 2, 5, 17: plectra dolore tacent;

    muta dolore lyra est,

    id. H. 15, 198:

    tacet stridor litui,

    Sen. Thyest. 575:

    essedo tacente,

    noiseless, Mart. 4, 64, 19:

    Ister tacens,

    i. e. standing still, frozen, id. 7, 84, 3:

    solitudo et tacentes loci,

    hushed, still, Tac. H. 3, 85:

    loca tacentia,

    the under world, the silent land, Verg. A. 6, 265:

    aquae tacentes,

    Prop. 4 (5), 4, 49:

    tacere indolem illam Romanam,

    i. e. did not show itself, had disappeared, Liv. 9, 6, 12:

    blanditiae taceant,

    Ov. Am. 1, 4, 66.—
    II.
    Act., to pass over in silence, be silent respecting a thing (rare but class.):

    et tu hoc taceto,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    quae vera audivi, taceo et contineo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23; Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    enuntiabo... quod adhuc semper tacui et tacendum putavi,

    Cic. de Or. 1, 26, 119:

    quid dixit aut quid tacuit?

    Hor. Epod. 5, 49:

    commissa tacere Qui nequit,

    id. S. 1, 4, 84:

    ut alios taceam,

    not to speak of others, Ov. M. 13, 177; so,

    Narcissum,

    Verg. G. 4, 123:

    novercas,

    Sen. Hippol. 558 et saep.:

    tacebimus, quid in ipso homine prosit homini?

    Plin. 28, 1, 1, § 1.— Pass.:

    ignotumst, tacitumst, creditumst,

    Ter. Ad. 3, 4, 28:

    aureus in medio Marte tacetur Amor,

    Ov. Am. 2, 18, 36:

    vir Celtiberis non tacende gentibus,

    Mart. 1, 50, 1. — Hence, subst.: tăcenda, ōrum, n., things not to be uttered: dicenda tacenda locutus, rhêta kai arrêta, things fit and unfit to be spoken, Hor. Ep. 1, 7, 72; cf.:

    gravis est culpa tacenda loqui,

    Ov. A. A. 2, 604.—Hence, tă-cĭtus, a, um, P. a.
    A.
    Pass., that is passed over in silence, not spoken of, kept secret, unmentioned:

    prima duo capita epistulae tuae tacita mihi quodammodo relinquenda sunt,

    Cic. Fam. 3, 8, 2:

    aliquid tacitum tenere,

    id. de Or. 3, 17, 64; cf.:

    quod cum ab antiquis tacitum praetermissumque sit,

    Liv. 6, 12, 3; Verg. A. 6, 841:

    tacitum erit,

    Plaut. Pers. 2, 2, 64:

    suspendas potins me, quam tacita tu haec auferas,

    i. e. without my speaking of it, uncontradicted by me, id. As. 4, 2, 7; cf.:

    cetera si reprehenderis, non feres tacitum,

    Cic. Att. 2, 3, 2:

    ne id quidem ab Turno tulisse tacitum ferunt: dixisse enim, etc.,

    Liv. 1, 50, 9; so, too, tacitum ferre. id. 3, 45, 6: non patientibus tacitum tribunis, quod, etc., id. 7, 1, 5:

    tacere nequeo misera, quod tacito usus est,

    silence, Plaut. Cist. 1, 2, 7. —
    2.
    Transf.
    a.
    In jurid. lang., that is done without words, assumed as a matter of course, silent, implied, tacit:

    non omnia scriptis, sed quaedam, quae perspicua sint, tacitis exceptionibus caveri,

    Cic. Inv. 2, 47, 140:

    conventio,

    Dig. 20, 2, 3:

    condicio,

    ib. 23, 3, 68:

    jus,

    ib. 29, 2, 66:

    substitutio,

    ib. 28, 5, 25:

    indutiae,

    Liv. 2, 18; 2, 64; 23, 46:

    fideicommissum,

    Quint. 9, 2, 74.—
    b.
    That is done or exists in silence; silent, secret, hidden, concealed:

    senatus decrevit, ut tacitum judicium ante comitia fierit,

    Cic. Att. 4, 17, 3 Bait.:

    aures ipsae tacito eum (modum) sensu sine arte definiunt,

    id. Or. 60, 203:

    omnes enim tacito quodam sensu sine ullā arte aut ratione quae sint... recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195:

    ob tacitas cum Marcello offensiones,

    Vell. 2, 93, 2:

    tacitum vivit sub pectore vulnus,

    Verg. A. 4, 67; so,

    affectus,

    Ov. M. 7, 147:

    pudor,

    id. ib. 7, 743:

    ira,

    id. ib. 6, 623:

    dissimulare sperasti, tacitusque meā decedere terrā,

    secretly, unobserved, Verg. A. 4, 306.— Subst.: tăcĭtum, i, n., a secret:

    taciti vulgator,

    Ov. Am. 3, 7, 51. —
    B.
    Act. or neutr., that does not speak, not uttering a sound, silent, still, quiet, noiseless, mute:

    quod boni est, id tacitus taceas tute tecum et gaudeas,

    Plaut. Ep. 5, 1, 44:

    tacitus tace modo,

    id. Poen. 4, 2, 84:

    mulier,

    id. Rud. 4, 4, 70; cf.:

    lacrumans tacitus auscultabat, quae ego loquebar,

    id. Bacch. 4, 9, 59:

    quid exspectas auctoritatem loquentium, quorum voluntatem tacitorum perspicis?

    Cic. Cat. 1, 8, 20; 3, 11, 26:

    vos me jam hoc tacito intellegetis,

    id. Verr. 2, 2, 73, § 180:

    quae (patria) tecum tacita loquitur,

    id. Cat. 1, 7, 18: voluntas;

    quae si tacitis nobis intellegi posset, verbis omnino non uteremur,

    id. Caecin. 18, 53; id. Verr. 2, 3, 16, § 41:

    nihil me mutum delectare potest, nihil tacitum,

    id. Cat. 3, 11, 26:

    si quam conjecturam adfert hominibus tacita corporis figura,

    id. Rosc. Com. 7, 20:

    tacita vestra exspectatio,

    id. Clu. 23, 63:

    assensiones nec tacitae nec occultae,

    implied, tacit, id. Mil. 5, 12:

    si mori tacitum oportet, taceamus,

    i. e. without making a defence, Liv. 40, 9, 5:

    contumeliam tacitus tulit,

    id. 35, 19, 1:

    ut forte legentem Aut tacitum impellat,

    i. e. meditating, Hor. S. 1, 3, 65:

    pro sollicitis non tacitus reis,

    eloquent, outspoken, id. C. 4, 1, 14:

    tacitus pasci si posset corvus,

    id. Ep. 1, 17, 50:

    tacitā fistula cum lyrā,

    id. C. 3, 19, 20:

    totum pererrat Luminibus tacitis,

    with silent glances, Verg. A. 4, 364:

    fulmen,

    i. e. without thunder, Luc. 1, 533 et saep.:

    per tacitum nemus ire,

    still, silent, quiet, Verg. A. 6, 386; so,

    unda,

    id. ib. 8, 87:

    caelum,

    id. ib. 3, 515:

    aër,

    Mart. 8, 32, 1:

    domus,

    id. 9, 62, 12:

    limen,

    Verg. A. 7, 343:

    nox,

    Ov. H. 18, 78; id. F. 2, 552.— Subst.: tăcĭtum, i, n., silence:

    septem surgens sedatis amnibus altus Per tacitum Ganges,

    in its silent course, flowing silently, Verg. A. 9, 31; cf.:

    trahitur Gangesque Padusque Per tacitum mundi,

    i. e. through subterranean passages, Luc. 10, 253:

    somnus per tacitum allapsus,

    silently, in silence, Sil. 10, 354:

    erumpunt sub casside fusae Per tacitum lacrimae,

    id. 12, 554; 17, 216.—
    C.
    As proper name: Tă-cĭta, ae, f., = Muta, the goddess of Silence:

    ecce anus in mediis residens annosa puellis Sacra facit Tacitae,

    Ov. F. 2, 572; v. also 2. Tacitus.— Adv.: tăcĭtē, silently, in silence, secretly (class.):

    auscultemus,

    Plaut. As. 3, 2, 42:

    tacite rogare,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    tacite dat ipsa lex potestatem defendendi,

    id. Mil. 4, 11:

    perire tacite obscureque,

    id. Quint. 15, 50:

    non tulit verecundiam senatus,

    Liv. 5, 28, 1:

    exsecrari praetereuntem,

    id. 2, 58, 8:

    annus labens,

    Ov. F. 1, 65; Just. 15, 2; Plin. Ep. 5, 17, 2; Val. Max. 6, 5, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > tacitum

См. также в других словарях:

  • Vivit sub pectore vulnus. — См. Зажила рана, а все рубец есть …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • зажила рана, а все рубец есть — обида помнится Ср. Plus l injure à été sentie vivement, plus elle laissera de traces dans l âme, plus le ressentiment sera profond: Vivit sub pectore vulnus. Bautain. Philosophie morale. Ср. Vivit sub pectore vulnus. Живет рана в груди. Virg. Aen …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • Зажила рана, а все рубец есть — Зажила рана, а все рубецъ есть (обида помнится). Ср. Plus l’injure a été sentie vivement, plus elle laissera de traces dans l’âme, plus le ressentiment sera profond: Пер. Vivit sub pectore vulnus. Bautain. Philosophie morale. Ср. Vivit sub… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • CŒUR — LA TRADITION a, pendant des siècles, fait du cœur le viscère noble, parfois même pieusement recueilli après la mort des héros, puis embaumé, pour être offert à la vénération. Un transfert suggestif lui a valu d’être paré des qualités de l’âme,… …   Encyclopédie Universelle

  • blessure — [ blesyr ] n. f. • 1138; de blesser 1 ♦ Lésion faite aux tissus vivants par une cause extérieure (pression, instrument tranchant ou contondant, arme à feu; chaleur), involontairement ou pour nuire. Types de blessures : lésion, plaie, trauma;… …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»